Kruisreacties

Kruisreacties kunnen onder andere ontstaan wanneer er sprake is van biologische verwantschap tussen twee of meer voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen behoren dan bijvoorbeeld tot dezelfde planten- of dierenfamilie.  Als er sprake is van kruisovergevoeligheid tussen twee voedingsmiddelen die een biologische verwantschap hebben, betekent dit niet per definitie dat de hele familie, waartoe deze voedingsmiddelen behoren, klachten geeft. Het kan beperkt blijven tot twee leden van de betreffende familie of zelfs geen kruisreactie geven.
Er kunnen ook kruisreacties plaatsvinden tussen pollen (stuifmeel) (= inhalatieallergenen) en plantaardig voedsel. Dit kan betekenen dat sommige mensen met hooikoorts ook klachten krijgen door voedselallergie. Sommige mensen hebben alleen klachten van bepaalde voedingsmiddelen in het pollenseizoen, anderen kunnen ook buiten het seizoen klachten hebben.

Bekende kruisreacties tussen pollen en plantaardig voedsel:

1. Graspollen

• bloeitijd van april tot half oktober (afhankelijk van het soort gras):
• reactie met: aardappel, tarwe, boekweit, tomaat, pinda

2. Bijvoetpollen (Artemisia Vulgaris)

• bloeitijd: augustus
• reactie met: tuinkruiden en specerijen (familie:Umbelliferae*) met name selderij, anijs en koriander, wortel

3. Berkenpollen

• bloeitijd: van april tot en met mei
• reactie met: fruitsoorten (familie Rosaceae**) met name verse appel, peer, kers, abrikoos, noten (met name hazelnoot), wortel, selderij, aardappel

4. Timothee graspollen

• bloeitijd: van mei tot en met september
• reactie met: aardappel, appel, wortel, selderij

* tot de familie van de Umbelliferae behoren:
anijs, kervel, dille, karwij (= kummel), koriander (= ketoembar), pastinaak, wortel, peterselie, selderij (bleek-, knol- en bladselderij), venkel

** tot de familie van de Rosaceae behoren:
aardbei, amandel, abrikoos, appel, braam, dauwbraam, framboos, kers, kweepeer, nectarine, peer, perzik, pruim, zwarte bes

Voor de meeste mensen betekent het meestal dat alléén het verse, onbewerkte product niet wordt verdragen. Verhitting van bijvoorbeeld appels vermindert de allergene eigenschappen en doet de ernst van de klachten afnemen. Bij ernstige reacties blijft voorzichtigheid geboden.

Ook zijn er nog andere kruisreacties bekend tussen dierlijke producten en voedsel en tussen latex, afkomstig van de rubberboom Havea brasiliensis en bepaalde voedingsmiddelen.

Andere bekende kruisreacties zijn:

• vogelpoep en kippenei-eiwit (door het inademen van eiwitten uit vogelpoep, bijvoorbeeld door het schoonmaken van de vogelkooi, kan men overgevoelig raken voor kippenei-eiwit)
• vogelveren en kippenvlees
• honden- en kattenhuidschilfers en varkensvlees
• huisstofmijten en wijngaardslakken en garnalen
• latex en banaan, avocado, kastanje, meloen. Ook mogelijk: kiwi, boekweit, papaïne (een hulpstof in voedingsmiddelen, geneesmiddelen en cosmetica)

Therapie

Als er sprake is van kruisovergevoeligheid met voedselallergenen zal een dieet deel uitmaken van de therapie. De voedselallergenen die klachten veroorzaken moeten vermeden worden, of indien het gaat om plantaardige voedselallergenen, dusdanig bewerkt worden dat de allergene werking verdwenen is.
Sommige mensen met een pollenallergie hebben alleen klachten in het pollenseizoen, anderen het gehele jaar. De duur van het dieet kan daarom ook verschillend zijn, soms alleen tijdens het pollenseizoen, anderen dienen het gehele jaar dieet te houden.
Het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen kan de volwaardigheid van de voeding in gevaar brengen, of het dieet levert in de praktijk de nodige moeilijkheden.
Een deskundig advies van de diëtist is dan onmisbaar.

Bron: www.voedingscentrum.nl, trefwoorden: orale allergiesyndroom, kruisreacties 2008

Heeft u nog vragen?

Mocht iets niet duidelijk zijn of heeft u nog vragen, dan kunt u contact opnemen met uw diëtist van Expertisecentrum Voeding en Leefstijl.
Rivas
Postbus 90
4200 AB Gorinchem
Tel: 0900 - 8440 (Zorglijn)
E-mailadres: eetmail@rivas.nl

Meer informatie over Expertisecentrum Voeding en Leefstijl en over Rivas is te vinden op de internetsite van Rivas: www.rivas.nl