Urineweginfecties bij kinderen (behandeling)

Bij kinderen kan het erg moeilijk zijn om een urineweginfectie te herkennen. Onderzoek van de urine is noodzakelijk om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen. Als er een bacterie in de urine wordt aangetroffen, dan is er sprake van een urineweginfectie. Deze infectie wordt behandeld met antibiotica.

Bij kinderen kan het erg moeilijk zijn om een urineweginfectie te herkennen. Onderzoek van de urine is noodzakelijk om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen. De urine wordt op twee manieren onderzocht.

• Allereerst wordt de urine onderzocht met een urinestick en/of onder de microscoop. Deze uitslag is snel bekend.
• Tegelijkertijd wordt urine opgevangen in een steriel potje. Deze urine wordt op kweek gezet, zodat achteraf een eventuele bacterie kan worden aangetoond. Wanneer een bacterie wordt gevonden is de diagnose met zekerheid gesteld.

Soms is ook bloedonderzoek nodig.

Hoe vangt u de urine betrouwbaar op?

1. Maak de schaamstreek goed schoon met een washand met ruim water (geen zeep) en dep het vervolgens droog met een schone handdoek. Houdt bij meisjes de schaamlippen wat gespreid en trek bij jongens de voorhuid wat terug.

2. Wanneer uw kind zindelijk is, probeert u op de volgende manier urine op te vangen:

• gebruik een steriel potje van huisarts, apotheek, laboratorium of ziekenhuis;
• laat uw kind eerst een gedeelte naast het potje plassen;
• vang het middelste gedeelte van de plas op in het potje;
• laat uw kind het resterende deel uitplassen naast het potje.

3. Wanneer uw kind nog niet zindelijk is kunt u gebruik maken van een (steriel) plaszakje of de Clean Catch methode:

• plak het plaszakje volgens de instructies goed op de huid;
• controleer elke 15 min of er urine in zit;
• wanneer het langer dan 1 uur duurt voordat er urine in zit dient u het plaszakje te vervangen;
• wanneer er binnen 1 uur urine in het plaszakje zit (zonder ontlasting) dan dient u dit zo spoedig mogelijk naar de huisarts te brengen voor onderzoek. Wanneer dit niet meteen kan, kunt u de urine even (maar niet langer dan 1 uur) in de koelkast zetten alvorens het naar de huisarts te brengen;
• bij de Clean Catch methode laat u uw kind zonder luier rondlopen (of liggen op bijvoorbeeld een speelkleed) en probeert u de urine op te vangen op het moment dat u uw kind ziet plassen. U kunt het plassen stimuleren met een koude washand op de buik of het open zetten van een kraan.

Een urineweginfectie wordt altijd met antibiotica behandeld. Antibiotica kunnen op verschillende manieren worden gegeven:

• Wanneer er sprake is van een blaasontsteking is vaak een korte kuur met een tabletje of drankje voldoende.
• Bij een nierbekkenontsteking is het soms nodig dat antibiotica via een infuus gegeven worden. Dan duurt de kuur langer en is ook een opname in het ziekenhuis nodig.

Tijdens de behandeling is het belangrijk dat:

• uw kind de medicijnen goed inneemt;
• goed blijft drinken (1 tot 1,5 liter per dag);
• na het starten van de behandeling moet binnen 48 uur een duidelijke verbetering optreden.

Wanneer aan één van deze drie punten niet wordt voldaan, dan dient u contact op te nemen met uw behandelend (kinder-)arts.

Vaak wordt zo snel mogelijk begonnen met de behandeling van de urineweginfectie mbv antibiotica. Vervolgens zal worden nagegaan of verder aanvullend onderzoek nodig is om een eventuele onderliggende oorzaak op te sporen of om de eventuele gevolgen van een urineweginfectie in kaart te brengen, d.m.v.:

• Echografisch onderzoek van nieren en blaas
• Mictiecystogram
• DMSA-scan

Een urineweginfectie kan belangrijke gevolgen hebben voor uw kind. Een nierbekkenontsteking kan leiden tot nierschade met als gevolg onvoldoende goed functioneren van de nieren. Op latere leeftijd kan dit leiden tot verhoogde bloeddruk en verlies van eiwitten via de urine. Het kan daarom nodig zijn om jaarlijks op controle te komen voor controle van de bloeddruk, eiwitverlies in de urine en evt. bloedonderzoek. Wanneer er geen nierschade wordt gezien, zijn deze controles meestal niet nodig.

Voorzorgsmaatregelen zijn belangrijk om het risico op nierschade te verkleinen. Een aantal zaken zijn hierbij van groot belang:

• bij nieuwe klachten die kunnen passen bij een urineweginfectie altijd urine laten controleren bij de huisarts;
• laat uw kind voldoende drinken (minimaal 1-1,5 liter per dag);
• laat uw kind de tijd nemen op het toilet in de goede zithouding met eventuele ondersteuning door middel van een voetenbankje, en laat uw kind goed uitplassen;
• bij tekenen van obstipatie kunt u dit aangeven bij uw behandelend (kinder-)arts, zodat behandeling zo nodig kan worden gestart.

Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, stel ze dan gerust aan de arts of verpleegkundige van uw kind. Wanneer uw kind niet meer opgenomen ligt kunt u hiervoor ook het secretariaat van de kindergeneeskunde bellen op telefoonnummer (0183) 64 42 45.