Uitwendig fixatiemateriaal (fixateur externe)

Hier leest u meer over het gebruik en de verzorging van uitwendig fixatiemateriaal voor uw botbreuk. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Uitwendig fixatie materiaal
Er is besloten uw botbreuk te behandelen met uitwendig fixatiemateriaal, een zogenaamde 'fixateur externe'. Een fixateur externe is een metalen raamwerk, waarmee de botstukken van uw botbreuk in de gewenste stand worden gehouden (zie onder).

Bij de operatie schroeft de chirurg een aantal metalen pennen door de huid in het bot. Met verbindingsstaafjes worden deze pennen met elkaar verbonden, zodat een raamwerk ontstaat. Vervolgens wordt de botbreuk in de juiste stand gebracht, waarna het raamwerk onder druk of juist rek (tractie) wordt vastgedraaid.

• Twee à drie dagen na de operatie kunt u weer dagelijks onder de douche. Hierbij mag de fixateur externe gewoon nat worden. Voor u onder de douche gaat, kunt u alle gaasjes verwijderen. De gaasjes die vast zitten verwijdert u als ze nat zijn;
• De fixateur externe heeft weinig verzorging nodig (voor meer informatie: zie ook onder het tabblad 'leefregels'). De huid rond de pengaten dient echter wel dagelijks verzorgd te worden en beweeglijk te blijven. Daarmee wordt vochtophoping onder de huid rond de pengaten voorkomen;
• Wanneer de insteekopeningen erg rood zijn en/of er komt geel vocht uit en/of u heeft koorts, neem dan contact op met de behandelend arts.

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Bij deze operatie bestaat de kans op:

• (na)bloeding;
• infectie;
• trombose.

Daarnaast zijn er nog specifieke complicaties mogelijk:

Pengatinfectie

De meest voorkomende complicatie van de fixateur externe is een infectie rondom de pennen, die door de huid in het bot zijn geschroefd (pengat infectie). Er is dan sprake van roodheid en pusuitvloed op de plaats van de pennen in de huid. Meestal is de infectie eenvoudig te verhelpen door de pengaten regelmatig goed schoon te maken.

Een antibioticakuur voor een oppervlakkige pengat infectie is doorgaans niet zinvol, wel als de infectie zich uitbreidt in de huid of in het bot. Soms moeten bij een ernstige pengatinfectie de pennen worden verwijderd of verplaatst. Om een pengat infectie te voorkomen is het van belang de fixateur externe goed te verzorgen.

Abces

Daarnaast bestaat er een kans op het ontstaan van een abces onder de huid. Dit abces moet dan onder lokale verdoving worden ontlast met een kleine snee in de huid bij de pen.

Een juiste verzorging van de fixateur externe is nodig om infecties te voorkomen.

• De peninsteekopeningen 2 x per dag verschonen van het vuile gaas;
• u mag douchen met de externe fixateur. Daarna de externe fixateur goed drogen;

Wat heeft u nodig voor de verzorging fixateur externe?

Bij ontslag krijgt u een recept mee om het verbandmateriaal op te halen bij de apotheek. De verpleegkundige zal u informeren over de verband-verzorgingsmiddelen, die u nodig heeft voor het verzorging van de fixateur.

Benodigdheden:

• steriele gazen 5 cm x 5 cm;
• zwachtel;
• papieren pleister;
• schaar; aanwezigheid wond bij externe fixateur: mepitel erop.

Hoe verzorgt u de fixateur externe?

stap 1

• was altijd eerst uw handen grondig en leg de verband-verzorgingsmiddelen klaar op een schone ondergrond.

Stap 2

• Verwijder het oude verbandmateriaal, evt eerst gazen natmaken als deze vast zitten. Dit mag onder de douche. Was hierna nogmaals uw handen

Stap 3

• Masseer de huid rond de pen, zodat deze vrij is van de pen. Massage zorgt ervoor, dat wanneer er onderhuids een ophoping van afscheiding aanwezig is, deze naar de oppervlakte komt en verwijderd kan worden.

Stap 4

• Korstjes rond insteekopening verwijderen dmv nat gaas.

Stap 5

• Schone gazen inknippen en om de peninsteekopening heen vouwen. Zorg ervoor dat de geknipte randen naar binnen zijn gerold om te voorkomen dat er geen losse deeltjes in de pengaten kunnen komen. Gaasjes zonodig vastplakken met papieren pleister.

stap 6

evt zwachtel erom doen. Zwachtel fixeren met pleister.

Duur van de behandeling

Hoe lang de fixateur externe moet blijven zitten, hangt van de omstandigheden af. Van de behandelend arts krijgt u te horen in hoeverre u uw ledemaat met de fixateur externe mag belasten. Bij polsbreuken blijft de fixateur externe vier tot zes weken zitten. Wanneer het gebruikt wordt als behandelingsmethode bij een beenverlenging, kan het soms wel een jaar duren.

Verwijderen van de fixateur externe

Een fixateur externe wordt meestal op de polikliniek of in de gipskamer verwijderd. Dat kan in het algemeen zonder verdoving. Eerst wordt het framewerk verwijderd, daarna worden de pennen uit het bot gedraaid.

Het uitdraaien van de pennen is over het algemeen niet pijnlijk. Als men tijdens het laatste stukje met de pen langs het weefsel komt, geeft even een korte pijn die overigens snel weer verdwijnt.

Na het verwijderen van de pennen kunnen de wondjes in de huid een tijdje nabloeden, na een dag moet dat gestopt zijn. De wondjes worden verbonden met een pleister of gaasje en groeien vanzelf dicht.

Als u binnen 72 uur na ontslag uit het ziekenhuis klachten krijgt, of als u iets wilt vragen, kunt u 24 uur per dag Afdeling 4 Noord via (0183) 64 46 50 bellen.

Na 72 uur kunt u contact opnemen met uw eigen huisarts.