Onderzoek voor de operatie (pre-operatieve screening)

U bezoekt voor opname in het ziekenhuis de polikliniek pre-operatieve screening. Daar spreekt u de anesthesioloog. Hij/zij brengt uw gezondheid en eventueel medicijngebruik in kaart. Ook krijgt u voorlichting over de verdoving en over de pijnbestrijding na de operatie.

Een normale bloedstolling na de operatie is van groot belang. Daarom mag u voorafgaand aan de ingreep geen bloed verdunnende middelen gebruiken. Deze middelen zorgen ervoor dat het bloed minder goed of geheel niet stolt. Het gaat hierbij met name om pijnstillers die acetylsalicylzuur bevatten (Aspirine, Acetosal, Ascal ect. ). Wanneer u wordt begeleid door de trombosedienst en dus antistolling gebruikt , moet u dit absoluut melden aan de behandelend Keel-, Neus-en Oorarts en de anesthesioloog. Eveneens moet u vermelden of er in uw familie aangeboren bloedstollingsstoornissen voorkomen.

Na het bezoek aan de anesthesioloog heeft u een gesprek met een verpleegkundige. De verpleegkundige noteert uw gegevens die van belang zijn voor uw behandeling in het ziekenhuis. U krijgt aanvullende informatie over de operatie en instructies voor de opname.

De voorbereiding thuis

U wordt verzocht om de medicijnen die u gebruikt mee te nemen naar het ziekenhuis. In de folder Anesthesie staat vanaf wanneer u niet meer mag eten en drinken. U heeft deze ontvangen bij uw bezoek aan de anesthesist of via cliëntenportaal MijnRivas toegekend. Op de ochtend van de operatie moet u zich douchen.

U wordt op de dag van de operatie opgenomen op afdeling 1 Zuid/D1: dagbehandeling of afdeling 4Noord. Voordat u naar de operatiekamer gaat, komt de KNO-arts bij u langs voor het beantwoorden van eventuele laatste vragen. Ook zal de KNO-arts met een stift aangeven welk oor geopereerd gaat worden. Op de operatiekamer wordt een aantal details over u nog eens met het team besproken. Vervolgens brengt de anesthesioloog u in slaap.

Het is verstandig om 4 weken voor de operatie, en 4 weken na de operatie niet te roken. Roken heeft namelijk een zeer negatieve invloed op de operatieresultaten, het herstel en de wondgenezing. Dit komt doordat de nicotine en koolmonoxide de afweer, stolling, vaatweerstand en het zuurstofaanbod negatief beïnvloeden.

De operatie wordt verricht via een snee achter de oorschelp, via de gehoorgang of via een combinatie van deze twee. Vaak moeten we wat haren wegscheren achter het oor. We proberen dit zo minimaal mogelijk te doen.

Bij een sanerende operatie wordt het bot achter uw oor (rotsbeen) geopend en schoongemaakt en wordt toegang verkregen tot het middenoor om ook daar ziek weefsel te verwijderen. Het kan nodig zijn een deel van de gehoorbeen keten te verwijderen. Dit zal met name bij cholesteatoom het geval zijn. Op die manier ontstaat er voldoende ruimte om de ontsteking te kunnen opruimen en wordt de kans op beschadiging van het slakkenhuis kleiner. Overigens zal bij de aanwezigheid van cholesteatoom meestal aantasting van de gehoorbeenketen zijn opgetreden voordat er wordt geopereerd. Het trommelvlies wordt hersteld met spiervlies of kraakbeen(vlies).

Het belangrijkste doel van de KNO-arts is een schoon, droog oor te creëren. In de tweede plaats wordt getracht het gehoor zo goed mogelijk te herstellen. Dit laatste is niet altijd goed mogelijk omdat het niet alleen afhangt van deoperatietechniek. Soms zijn essentiële onderdelen die nodig zijn voor een goed gehoor aangetast door de chronische ontsteking of is de beluchting van het middenoor niet goed. De KNO-arts bekijkt tijdens de operatie of het verstandig is een gehoorbeenketenreconstructie te verrichten. Wanneer het middenoor te onrustig is, is het soms beter ca. 9-12 maanden later een tweede operatie te doen om in een rustige situatie het gehoor te trachten te verbeteren. Het herstel van een gehoorbeenketen is micrometer werk; verbetering van het gehoor kan meestal wel worden bereikt, maar niet worden gegarandeerd. Bij grote en hardnekkige cholesteatomen zijn meerdere operaties nodig.

Radicaalholte

Soms besluit de KNO-arts tijdens de operatie om de vaak aangedane achterwand van de gehoorgang weg te halen zodat er één holte (radicaalholte) ontstaat. Het oor en het rotsbeen zijn dan via de gehoorgang te overzien en te controleren op de polikliniek. Het oor kan zichzelf niet meer reinigen en daardoor kan oorsmeer zich makkelijk ophopen in een radicaalholte. Patiënten met een radicaalholte moeten in de regel levenslang om de paar maanden het oor laten schoonmaken door de KNO-arts.

Opheffen van een radicaalholte (obliteratie van een radicaalholte)

Een radicaalholte kan eventueel weer worden opgeheven. Met botschilfers van uw eigen schedel kan een nieuwe achterwand van de gehoorgang worden gecreëerd. De radicaalholte wordt opgevuld met botgruis vermengd met antibioticum of er wordt kunstmateriaal gebruikt om de holte op te vullen. Het duurt een aantal weken voordat de nieuw gevormde gehoorgangachterwand weer overgroeid is met huid. In die weken zal de KNO-arts wekelijks een oortampon met zalf willen plaatsen om de gehoorgang rustig te laten genezen.

De operatie wordt uitgevoerd onder algehele narcose. De duur van een operatie kan variëren van 2 tot 4,5 uur, afhankelijk van de uitbreiding van de ziekte in het oor.

In het algemeen zijn er na de operatie weinig pijnklachten. De klachten die er zijn, zijn goed te bestrijden met pijnstillers. In principe blijft u één nacht slapen na de operatie.

Soms besluit de arts tijdens of na de operatie dat u toch dezelfde dag naar huis mag.

U wordt wakker met een hoofdverband. Meestal kan het hoofdverband een dag na de operatie verwijderd worden en blijft een pleister een week zitten. In de gehoorgang laten we een oortampon (lintgaas) achter. Na de operatie kan er nog een aantal dagen (bloederig) vocht uit het oor komen. Daar hoeft u niet van te schrikken. Mocht het lintgaas uit de gehoorgang komen, dan kunt u dat voorzichtig terugduwen, of eventueel een stukje afknippen. Verwijder het gaas nooit zelf in zijn geheel. De oortampon wordt na ongeveer een week verwijderd op de polikliniek door de KNO-arts. Het is belangrijk dat u na de operatie de neus niet snuit en probeert te voorkomen dat er veel druk op het hoofd komt te staan. Probeer hoesten, niezen, persen zoveel mogelijk te voorkomen. Als u moet niezen, doet u dat bij voorkeur met open mond. U kunt de eerste vier tot zes weken na de operatie niet sporten en mag in die periode geen zwaar werk doen. Ongeveer 6 weken na de operatie mag u weer vliegen.

Bij een schoonmakende ooroperatie is het risico op complicaties klein. U moet zich bedenken dat de aanwezigheid van een chronische ontsteking in het oor zelf ook tot (dezelfde) problemen kan leiden.

Alternatief

De KNO-arts zal een chronische ontsteking eerst proberen te behandelen met medicatie of regelmatig reinigen van het oor op de polikliniek. Wanneer dat onvoldoende helpt zal hij/zij met u bespreken of een operatie noodzakelijk is. Een cholesteatoom moet in de regel verwijderd worden om te voorkomen dat deze op termijn essentiële structuren in en om het oor beschadigt.
Een alternatief voor een gehoor verbeterende operatie kan een hoortoestel zijn.

Gehoor

Bij elke ooroperatie is er een klein risico op blijvend gehoorverlies door schade van het slakkenhuis in het oor. Dit geldt met name wanneer het moeilijk is goed overzicht te krijgen over het oor door de ernst van het ontstekingsproces.

Aangezichtszenuw

Er bestaat ook een kleine kans (minder dan één procent) op schade van de aangezichtszenuw (de nervus facialis) die door het middenoor en rotsbeen loopt. Deze zenuw zorgt voor de beweging van de spieren in het gelaat. Het gevolg kan een tijdelijke of blijvende halfzijdige aangezichts verlamming zijn. Om het risico op beschadiging van deze zenuw te minimaliseren wordt gedurende de gehele ingreep de zenuw met een elektronisch detectiesysteem in de gaten gehouden.

Evenwicht

Omdat het evenwichtsorgaan in het operatiegebied ligt, kunnen er evenwichtsstoornissen optreden. Meestal verdwijnen deze in de loop van de tijd geleidelijk.

Smaakzenuw

Door het middenoor loopt een kleine zenuw (chorda tympani) die de smaak verzorgt van het voorste deel van één zijkant van de tong. Bij operaties in het middenoor kan deze kwetsbare zenuw beschadigen. Er kan dan een smaakstoornis ontstaan die enkele weken aanhoudt. Het is soms nodig de zenuw door te snijden om de ontsteking goed te kunnen verwijderen. Wanneer de zenuw wordt doorgenomen, zal de smaakstoornis vrijwel altijd geleidelijk binnen vijf tot zeven maanden weer overgaan. In geval van chronische ontsteking of cholesteatoom werkt de smaakzenuw voor de operatie vaak al niet meer en wordt er geen verandering van smaak bemerkt na de operatie.

Infectie

Zelden treedt er een infectie op na de operatie. Na een aanvankelijk goed herstel wordt dan drie à vier dagen na de operatie het oor dikker en pijnlijker. Neemt u dan contact op met de polikliniek KNO.

Afstaand oor

Na de operatie staat het oor vaak wat verder af van het hoofd dan het niet-geopereerde oor. Het kan enige tijd duren, maar meestal herstelt dit vanzelf.

• Niet op het geopereerde oor liggen
• Douchen/baden mag, verband drooghouden
• Snuiten en hoesten zoveel mogelijk voorkomen
• Werkhervatting in overleg met de KNO-arts
• Niet schudden met het hoofd

Pijnmedicatie

De zorgprofessional geeft aan welke medicijnen u nodig heeft

• Zo nodig 2 x 7,5 mg Meloxicam, tablet of zetpil per 24 uur
• Zo nodig 6 x 500 mg Paracetamol, tablet of zetpil per 24 uur
• Zo nodig 4 x 1000 mg Paracetamol, tablet of zetpil per 24 uur

Voeding

Geen beperkingen.

Indien u op de verpleegafdeling opgenomen bent geweest en u heeft binnen 72 uur na ontslag klachten, of u wilt iets vragen, kunt u 24 uur per dag afdeling 4 Noord via (0183) 64 46 50 bellen. Indien u op de dagbehandeling opgenomen bent geweest en u heeft binnen 72 uur na ontslag klachten, of u wilt iets vragen, bel dan onderstaande telefoonnummers.

Maandag tot en met vrijdag tussen 7.00 en 20.00 uur
Afdeling dagbehandeling D1 via (0183) 64 47 52

In de nacht tussen 20.00 en 7.00 uur, in het weekend en op feestdagen
De huisartsenpost via (0183) 64 64 10

De medewerkers van de huisartsenpost zijn opgeleid om te beoordelen welke zorg u nodig heeft. U ontvangt een advies of wordt doorverbonden. Na 72 uur kunt u contact opnemen met uw eigen huisarts.