Pijn bij kinderen
Wat is…
Een opname in het ziekenhuis is voor kinderen op zich zelf al behoorlijk spannend en ingrijpend. Daarbij komen nog de onderzoeken/behandelingen die naar, eng of pijnlijk kunnen zijn. Pijn is een onaangename ervaring en kan het herstel vertragen. Op onze afdeling vinden wij het daarom belangrijk om bij ieder kind een pijnmeting te doen en hier ons pijnbeleid op aan te passen. Daarom meten wij op de kinderafdeling bij ieder kind dagelijks de pijn, ook als uw kind niet met pijn of pijnklachten wordt opgenomen.
Wat is pijn?
Pijn is een belangrijk signaal en waarschuwing van het lichaam dat aangeeft dat van binnenuit of van buitenaf (verwonding/ ziekte) iets niet in orde is. In die waarschuwing van het lichaam zit ook het nut van de pijn. Het moet gezien worden als een alarmfunctie als onderdeel van het verdedigingsmechanisme van het lichaam. De beschadigde lichaamscellen veroorzaken een chemisch/elektrisch signaal dat de zenuwcellen via het zenuwstelsel doorgegeven naar de hersenen en daar vertaald wordt als pijn. Met pijn bedoelen we wat uw kind vindt dat pijn is! Pijn kan dus per persoon verschillen.
Om te meten hoeveel pijn uw kind ervaart worden hulpmiddelen gebruikt, de pijnmeetinstrumenten.
Pijn bij baby’s
Nog geen 20 jaar geleden gingen deskundigen er van uit dat pasgeboren baby’s door hun onderontwikkeld zenuwstelsel nog geen pijn konden ervaren. In die tijd kregen baby’s tijdens onderzoeken en operatie wel spierverslappers, maar geen of nauwelijks pijnstillers! Intussen is na talrijke onderzoeken aangetoond dat ook pasgeboren baby’s wel degelijk pijn kunnen ervaren en er ook langdurig last (stress) ervan kunnen ondervinden. Een goede pijnbestrijding is dus bij alle leeftijden van uitermate groot belang.
Pijn meten
Om pijn goed en efficiënt te kunnen bestrijden, is het belangrijk om te weten hoe een kind de pijn ervaart en hoeveel last hij/zij ervan ondervindt. In ons ziekenhuis doen we dat door pijn te meten met behulp van pijnscore lijsten. Via verschillende methoden kunnen we, afhankelijk van de leeftijd van het kind, de intensiteit van de aanwezige pijn bepalen. Door middel van regelmatige pijnmetingen (de hoeveelheid pijn geeft een bepaalde score aan) kan de (kinder)verpleegkundige zien of een afgesproken pijnmedicatie wel of niet voldoende is en zo nodig een ander pijnbeleid afspreken. Daarom zal de verpleegkundige regelmatig aan u en uw kind vragen of hij of zij pijn heeft en zo ja hoeveel.
Als ouder kunt u natuurlijk ook goed zien wanneer uw kind pijn heeft omdat u uw kind het beste kent. Vertel het de verpleegkundige als u ziet dat uw kind pijn heeft of wanneer hij of zij aangeeft pijn te hebben.
Wat kunt u als ouders doen?
Een kind dat minder bang is, ervaart ook minder pijn. Probeer om uw kind te laten ontspannen, af te leiden en te troosten tijdens onderzoeken en behandelingen (zoals bloed prikken, verband wisselen, enzovoort). Prijs uw kind, pijn is en blijft gewoon vervelend!Wanneer uw kind niet steeds aan de pijn denkt, voelt hij of zij de pijn meestal ook minder. Het is daarom prettig als uw kind afleiding heeft. Dit kan bijvoorbeeld door:
- het bezoek dat langskomt;
- uw kind voor te lezen;
- uw kind televisie of een film te laten kijken;
- uw kind te laten spelen;
- uw kind muziek te laten luisteren;
- met uw kind naar de speelkamer te gaan;
- de pijnlijke plek te masseren;
- ontspanningsoefeningen te doen met uw kind.
- Sommige kinderen vinden het prettig als er iets kouds of warms tegen de pijnlijke plek aangelegd wordt (bijvoorbeeld een kruik of een coldpack). Deze zijn verkrijgbaar op de afdeling bij de verpleegkundige.
- Naast u als ouder zullen wij als verpleegkundigen, pedagogisch medewerkers en artsen proberen uw kind zo goed mogelijk voor te bereiden en af te leiden, omdat hierdoor uw kind al minder pijn ervaart.
- Daarnaast zullen vervelende procedures zoveel mogelijk in een aparte ruimte worden verricht, zodat uw kind zich niet bedreigd hoeft te voelen op zijn/haar ziekenhuiskamer.
Wat te doen bij pijn?
Wanneer er desondanks pijn gescoord wordt zal in overleg met de behandelend arts een beleid volgen om de pijn te verminderen. Dit kan betekenen dat hiervoor medicatie nodig is. Dit kan door middel van een pleister met verdovende zalf, zetpillen, tabletten of eventueel door medicijnen toe te dienen via een infuus.
Pijnmedicatie stemmen we af op de leeftijd en het gewicht van uw kind. Een vast schema heeft een continu pijnstillend effect en vormt daarmee de basis voor het voorkomen of draaglijk maken van de pijn. Het kan voorkomen dat uw kind toch meer pijn krijgt, ondanks het regelmatig toedienen van pijnbestrijdende medicatie. In dat geval moet het schema aangepast worden en krijgt uw kind meer of andere medicijnen. Het is daarom van belang om verandering in de pijnbeleving van uw kind meteen door te geven aan de verpleegkundige.
Medicijnen rond een behandeling of operatie
Als uw kind een operatie of onderzoek ondergaat wordt, indien nodig, voor de behandeling al gestart met de toediening van medicijnen. Hierdoor wordt de pijngrens al voor de behandeling verhoogd. Ook gaat de toediening van de medicatie in de nacht gewoon door om de pijngrens hoog te houden. Na de behandeling wordt, indien nodig, de toediening van medicijnen volgens het vaste schema voortgezet tot deze (na het meten van de pijn) verminderd of gestopt kunnen worden. Op deze manier proberen we ervoor te zorgen dat uw kind zo min mogelijk pijn heeft.
Er kunnen situaties zijn waarin pijnbestrijding niet gewenst is, bijvoorbeeld als niet duidelijk is waar de pijn vandaan komt en uw kind eerst geobserveerd moet worden. In dat geval is het toch belangrijk om op tijd aan te geven dat u kind pijn heeft om zo snel mogelijk helder te krijgen wat de oorzaak is van de pijn. Uw kind kan door de medicijnen bijwerkingen krijgen, bijvoorbeeld misselijkheid. De verpleegkundige houdt goed in de gaten of uw kind een bijwerking heeft en probeert daar iets aan te doen. Als u als ouder ziet dat er bijwerkingen zijn, geef dit dan door aan de verpleegkundige.
Meer informatie
Kinderfysiotherapeuten van Rivas Zorggroep
- Anne Lagerweij
- Maruja Bredie
- Myrthe Bunt
- Norma Mori