Lichen planus in de mond

Lichen planus, ook wel lichen genoemd, is een ontstekingachtige afwijking die zowel op de huid als op de slijmvliezen kan voorkomen. Lichen planus in de mond wordt meestal gekenmerkt door fijne, witgrijze lijntjes op het slijmvlies van de wang, op de lippen of tong of op het tandvlees. Vrijwel altijd gaat het om meerdere plekjes, vaak in een min of meer symmetrisch patroon. Het kan zich ook voordoen als een meer rode afwijking waarin soms kleine zweertjes voorkomen. Het is niet besmettelijk.

Het kan aanwezig zijn, zonder dat men zich ervan bewust is. Het komt vaak voor dat de tandarts of mondhygiëniste het opmerkt bij de controle.
De aandoening kan gepaard gaan met klachten van ruwheid en een pijnlijk, branderig gevoel. De klachten gaan vaak op en neer. Dat wil zeggen dat ze enkele weken of maanden aanwezig zijn en dan een tijd weer niet. Sterk gekruid voedsel, citrusvruchten en bepaalde dranken kunnen de klachten verergeren.

Lichen planus komt bij een paar procent van de mensen voor. Meestal bij mensen boven de veertig jaar en iets vaker bij vrouwen dan bij mannen. De aandoening blijkt soms gedurende het hele leven aan te houden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?
Door een deskundige: door het beeld en soms in combinatie met verwijdering van een klein deel weefsel dat wordt opgestuurd voor onderzoek naar het laboratorium. Bloedtesten en allergietesten kunnen hierbij geen uitsluitsel geven.

Is lichen planus besmettelijk?
Nee, lichen planus is niet besmettelijk. Er wordt uitgegaan van een auto-imuunziekte die alleen de eigen huid aantast. Er bestaat geen bewijs dat lichen planus via lichaamsstoffen (bloed of speeksel), lichamelijk contact of via de lucht kan worden overgedragen.

Wat is de behandeling?
Omdat de oorzaak niet bekend is, is er geen effectieve mogelijkheid om de aandoening te behandelen of te voorkomen. Wel is het mogelijk om de eventuele klachten, enigszins te verlichten. Hiervoor kan een spoelmiddel en soms een zalf worden voorgeschreven. In enkele gevallen wordt lasertherapie toegepast.

Wat kunt u zelf doen om de klachten te verminderen?
Het best is de factoren die de klachten kunnen uitlokken of verergeren te vermijden. Zoals sterk gekruid eten, citrusvruchten, tomaten, cafeïne houdende dranken zoals koffie en cola, knapperig voedsel zoals chips, toast en hard brood. De ervaringen hierbij zijn bij iedereen verschillend. Vermijd verder zoveel mogelijk zure producten, beschadiging van mondslijmvlies en tandvlees, roken en alcoholgebruik.

Lichen planus kan, zeker bij een slechte mondverzorging, ook het tandvlees en het gebit aantasten.
Daarom is het aan te bevelen regelmatig, bijvoorbeeld viermaal per jaar, naar de tandarts en mondhygiëniste te gaan voor controle en het schoonmaken van het gebit.
Bij veranderingen, klachten en/of twijfel is het advies dit door de behandelend arts te laten onderzoeken.
Het is ook belangrijk regelmatig zelf de mond te inspecteren. De tandarts kan hiervoor instructies geven.

De huid wordt gekenmerkt door enkele millimeters grote, rode, vlakke bultjes. De bultjes kunnen samensmelten tot centimeters grote plekken. Hoewel Lichen van de huid vaak voorkomt op de polsen, onderbenen en voeten, kan de aandoening over de hele huid voorkomen. Lichen planus van de huid en het slijmvlies kunnen gelijktijdig ontstaan.

Er zijn veel mogelijke verklaringen voor het ontstaan van Lichen planus, maar oorzaken zijn grotendeels onbekend. De meeste gegevens wijzen er op dat het een soort auto-immuunziekte is. Dit houdt in dat de ontstekingscellen, die deel uitmaken van het afweersysteem en normaal allerlei bacteriën en virussen bestrijden, nu ook bepaalde stoffen in de huid en de slijmvliezen aantasten. Waardoor het afweersysteem zo reageert, is niet bekend. Zolang de oorzaak niet bekend is, bestaat de behandeling vooral uit het bestrijden van de symptomen. Mogelijk wordt Lichen veroorzaakt door contact met vullingen in tanden en kiezen, maar vervanging van vullingen leidt meestal niet tot verbetering.

Als mogelijke andere oorzaken waardoor Lichen planus ontstaat, worden geopperd:

• Geneesmiddelen, zoals Tetracycline, plasmiddelen, hartmedicatie, cholesterolverlagers, antibiotica en anti-malariamiddelen.
• Gebitsvullingen (amalgaan, de meningen zijn hierover verdeeld)
• Aansluitend op drastische veranderingen in het immuunsysteem, zoals na een beenmergtransplantatie.
• Virus, in landen rond de middellandse zee komt Hepatitis C veel voor in combinatie met Lichen planus.

Als u na ontslag uit het ziekenhuis klachten krijgt, of als u iets wilt vragen, bel dan onderstaande telefoonnummers.

Maandag tot en met vrijdag tussen 08:30 uur – 11:30 uur en 13:30 uur – 16:00 uur
Polikliniek Mond-, kaak- en aangezichtschirurgie (0183) 64 42 26

Doordeweeks tussen 17.00 uur en 08.00 uur, in het weekend en op feestdagen
De Huisartsenpost via (0183) 64 64 1