Allergie voor p-phenylenediamine

Bij u is een allergie voor p-phenylenediamine aangetoond. Wanneer u hiermee in aanraking komt kan een eczeem ontstaan of verergeren. Het is dus noodzakelijk om contact met p-phenylenediamine (en daaraan verwante stoffen) te vermijden. Deze informatiepagina kan u daarbij behulpzaam zijn.

Wat is p-phenylenediamine en in welke producten komt het voor?

p-Phenylenediamine behoort tot een groep van donkere kleurstoffen die worden gebruikt in haarverf, fotografische ontwikkelaars, de verfindustrie, drukinkten en inkten voor kopieer- en faxapparaten. Deze kleurstoffen kunnen ook worden toegepast in verven voor bont, leer, schoenen, schoensmeer, sokken, nylonkousen en textiel.

p-Phenylenediamine en aanverwante stoffen worden ook in plastic als anti-oxidans en in rubber (met name zwarte rubber) als anti-oxidans en vulcanisatieversneller aangetroffen.

De meest voorkomende huidproblemen door p-phenylenediamine zijn allergische reacties met eczeem bij gebruik van haarverf, vooral de zogenaamde niet uitwasbare ('permanente') haarverven.

In welke beroepen speelt allergie voor p-phenylenediamine een rol?

p-Phenylenediamine en aanverwante stoffen worden veel gebruikt in niet uitwasbare ('permanente') haarverven. Het is een belangrijke oorzaak voor allergisch handeczeem bij kappers. Tevens kan p-phenylenediamine problemen veroorzaken bij medewerkers in de rubber- en plasticindustrie en in de grafische industrie.

Zijn er andere stoffen die ik moet vermijden?

p-Phenylenediamineallergie behoort tot de zogenaamde groep van 'para-stoffen'. Andere 'para'-kleurstoffen die bij p-phenylenediamine allergische personen eveneens eczeem kunnen veroorzaken en vermeden moeten worden, zijn onder andere:

• aminophenol;
• nitro-p-phenylenediamine;
• N-phenyl-p-phenylenediamine (para-aminodiphenylaminen);
• toluenediamine;
• toluenediamine sulfaat.

Deze kleurstoffen kunnen onder meer in haarverven voorkomen. Bij een allergie voor p-phenylenediamine kunnen feitelijk alle niet-uitwasbare ('permanente') haarverven problemen veroorzaken. Vaak worden kleurspoelingen nog wel goed verdragen.

Een enkele keer kan allergie voor p-phenylenediamine aanleiding geven tot huidafwijkingen bij het gebruik van anti-zonnebrandmiddelen die paraverbindingen bevatten, zoals PABA en afgeleiden daarvan. Ook kan soms een allergie ontstaan voor benzocaïne-bevattende zalven tegen pijn en jeuk, zoals bijvoorbeeld sommige zalven tegen aambeien.

Hoe kunnen allergische reacties worden voorkomen?

Bij contact met p-phenylenediamine zal een huidreactie ontstaan. Om dit te voorkomen moet contact met p-phenylenediamine en aanverwante stoffen vermeden worden. Helaas is het meestal niet mogelijk om te achterhalen of kleding, schoenen of kousen zijn geverfd met p-phenylenediamine of daaraan verwante kleurstoffen. Wees vooral voorzichtig met de kleuren zwart, bruin, donkerblauw en violet. Pastelkleuren worden over het algemeen beter verdragen. De probleemveroorzakende kleurstoffen zitten meestal in synthetische garens. Kleding van viscose, katoen, linnen en zijde hebben een kleinere kans om allergische reacties te veroorzaken.

Wanneer u uw haar wilt laten verven moet de kapper van uw allergie op de hoogte gebracht worden. Henna kan zonder risico gebruikt worden, maar wees erop bedacht dat aan veel haarverven op basis van henna tevens p-phenylenediamine is toegevoegd. Omdat dat niet altijd op de verpakking staat, zult u of de kapper informatie moeten opvragen bij de fabrikant of de importeur. Kleurspoelingen die snel weer uitgewassen kunnen worden geven zelden problemen.

Hoe ziet allergisch contacteczeem door p-phenylenediamine eruit?

Eczeem door p-phenylenediamine wordt gekenmerkt door jeukende, rode huidafwijkingen op plaatsen waar de huid met p-phenylenediamine of aanverwante stoffen in contact is gekomen. De rode huid kan pukkeltjes, schilfers en blaasjes vertonen. Bij een eczeem veroorzaakt door haarverf is niet alleen sprake van eczeem op het behaarde hoofd, maar ontstaat vaak ook eczeem in het gelaat. De oogleden en oren kunnen flink gezwollen zijn.

Bij contact met p-phenylenediaminebevattend zwart rubber of bij contact met deze kleurstof in schoenvoering zal eczeem ontstaan op de handen of de voeten.

Bij reacties op kleding of kousen waarin p-phenylenediamine aanwezig is, zullen huidafwijkingen ontstaan op die plaatsen waar intensief contact met deze kleding plaatsvindt, bijvoorbeeld de heupen en de dijen.

Wordt mijn eczeem geheel veroorzaakt door contact met p-phenylenediamine?

Soms wordt het eczeem uitsluitend veroorzaakt door contact met p-phenylenediamine. Toch kan het gebeuren dat na het volledig vermijden van contact met p-phenylenediamine het eczeem niet geheel verdwijnt. Dit komt doordat eczeem vaak meerdere oorzaken heeft. Naast allergie kan irritatie van de huid, bijvoorbeeld door contact met water, zeep en groenten- en fruitsappen meespelen. Daarnaast hebben sommige mensen een aanleg voor eczeem, astma of hooikoorts. Het is altijd noodzakelijk om contact met p-phenylenediamine te vermijden. Helaas zal dit niet altijd resulteren in het volledige genezen van het eczeem.